Page 25 - نشریه سرا - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان

‫مقالات و یادداشت‬
‫یادداشت معماری‬

‫سلسـله نکـات شهـرسازی‬ ‫ ‪z‬اکرم ذوالفقاری‬
‫مطابق ویرایش سـوم مبحث‬ ‫کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری‬
‫چهارممقررات ملیساختمان‬

‫سـاختمان و خـط آسـمان اجـرا شـده سـاختمانهاي مجاور باشـد‪ .‬جـان پناه‬ ‫در شـماره قبلـی نشـریه سـرا (تابسـتان ‪ )1401‬بـه ‪ 5‬نکتـه از سلسـله نـکات‬
‫و خرپشـته جـزء ارتفـاع محسـوب نمـی گردنـد‪ ،‬حداقـل ارتفـاع جـان پنـاه‬ ‫مرتبـط بـا شهرسـازی اشـاره شـد و در ایـن شـماره بـه نـکات دیگـری از سلسـله‬
‫نـکات شهرسـازی پرداختـه مـی شـود‪ .‬توضیـح اینکـه ایـن ضوابـط مختـص شـهر‬
‫‪ 1/10‬متـر مـی باشـد‪.‬‬
‫تفـاوت مبحـث ‪ 4‬و طـرح جامـع مصـوب در ایـن اسـت کـه ارتفـاع‬ ‫سـمنان مـی باشـد‪.‬‬
‫جانپنـاه در مبحـث ‪ 4‬در ارتفـاع گـروه هـای سـاختمانی دیـده شـده امـا‬
‫در ضوابــط طــرح جامــع‪ ،‬ارتفــاع جــان پنــاه را جــزو ارتفــاع ســاختمان‬ ‫ „نکته ششم‪ :‬دیوارهای محوطه‬

‫محسـوب نکـرده اسـت‪.‬‬ ‫بنـد ‪ 3-1-8-5-4‬مبحـث چهـارم بـه نحـوه پوشـش فضاهـای بـاز‬
‫نکتـه قابـل تامـل ایـن اسـت کـه بسـیاری از طراحـان در طراحـی‪ ،‬ارتفـاع‬ ‫مجـاور معبـر عمومـی اشـاره نمـوده اسـت کـه بایـد بـا دیـوار‪ ،‬نـرده یـا‬
‫سـازه ای متـداول (مثـا ‪ 3‬متـر) را در نظـر مـی گیرنـد و بـه دلایـل مختلـف‬
‫اجتماعـی‪ ،‬فرهنگـی‪ ،‬مـوارد اجرایـی و تکنولـوژی هـای سـاخت و ‪ ،...‬اکثـر‬ ‫حصـار فضـای سـبز‪ ،‬از فضـای عمومـی جـدا شـوند‪.‬‬
‫مالـکان در زمـان اجـرا‪ ،‬نسـبت بـه تغییـر ارتفـاع مطابـق سـلیقه خـود اقـدام‬ ‫مطابــق ضوابــط طــرح جامــع‪ ،‬حداکثــر ارتفــاع دیوارهــاي حیــاط‬
‫مـی نماینـد در صورتیکـه طبـق ضوابـط طـرح جامع‪ ،‬حداقـل ارتفـاع واحد‬ ‫ســاختمان هــای مســکونی‪ 2/7‬متــر و حداقــل ‪ 2/2‬متــر از کــف معبــر‬
‫مسـکونی مشـخص شـده و طـراح بایـد حداکثـر ارتفـاع را بـا توجـه بـه‬ ‫مجــاور مــی باشــد‪ .‬در بناهــاي عمومــی شــهري توصیــه شــده اســت‬
‫ارتفـاع هـای مشـخص شـده گـروه سـاختمانی مربوطـه در نظـر بگیـرد و‬ ‫دیوارهـاي محوطـه مشـرف بـه معبـر عمومـی از نـوع نـرده و یـا مشـبک‬
‫سـپس بـا توجـه بـه خـط آسـمان اجـرا شـده سـاختمان هـای مجـاور‪،‬‬
‫نسـبت بـه طراحـی اقـدام نمایـد که متاسـفانه در شـهر سـمنان‪ ،‬ایـن مورد‬ ‫باش ـد‪.‬‬
‫تقریبـا از سـوی دفاتـر طراحـی و کارشناسـان کنتـرل نقشـه شـهرداریها‬ ‫در خصــوص دیوارهــای فضاهــای بــا کاربــری عمومــی نیــز آمــده‬
‫نادیـده گرفتـه شـده اسـت‪ .‬عـدم توجـه بـه ایـن مـورد بااهمیـت‪ ،‬ضمـن‬ ‫اسـت‪ :‬فضـاي بـاز ابنیـه عمومـی بایـد بـا فضـاي بـاز عمومـی مرتبـط‬
‫منجـر شـدن بـه ایجـاد آشـفتگی در خـط آسـمان (بـام)‪ ،‬باعـث مـی شـود‬ ‫باشـند تـا نقـش موثـري در سیماسـازي شـهري داشـته باشـند‪ .‬بنابرایـن‪،‬‬
‫مالـکان بـرای دسـتیابی بـه ارتفـاع بهینـه‪ ،‬نسـبت بـه تهیـه نقشـه دوم‬ ‫ایـن فضاهـا نبایـد بـه وسـیله دیوارهـاي بسـته از فضاهـاي عمومـی جـدا‬
‫اقـدام نماینـد کـه خـود مسـبب مشـکلات بسـیاری بـه ویـژه در حـوزه‬ ‫شـوند‪ .‬اسـتفاده از دیوارهـاي مشـبک‪ ،‬ردیفهـاي درختـان و مشـابه در ایـن‬
‫نظـارت بـر سـاخت و سـاز شـده و آن را بـا چالـش مواجـه مـی نمایـد‪.‬‬ ‫ارتبـاط بسـیار مناسـب اسـت ‪.‬ایـن ضابطـه دربـاره بناهـاي موجـود نیـز‬

‫ „نکته هشتم‪ :‬پیش آمدگی‬ ‫صـادق و لازم اسـت‪.‬‬
‫از نــکات جالــب توجــه در طــرح جامــع ایــن اســت کــه نصــب‬
‫پیش آمدگی مجاز در معابر عمومی‬ ‫نرد‌ههـاي فلـزي مقابـل پنجـره هـا‪ ،‬درهـا و روي دیوارهـا توصیـه نشـده‬
‫اسـت و ذکـر شـده در صـورت نیـاز بـه نـرده هـاي حفاظتـی بـراي درهـا‬
‫در بنــد ‪ 2-4-5-4-4‬مبحــث ‪ ،4‬میــزان پیــش آمدگــی مجــاز در‬ ‫و پنجـره هـا‪ ،‬نیـاز مزبـور بـه هنـگام طراحـی‪ ،‬از طریـق کوچـک کـردن‬
‫طبقـات یـا در بخشـی از قسـمت هـای طبقـات از بـر زمیـن (سـطوح‬
‫طـره سـاختمان) را بـه طـرح هـای توسـعه شـهری ارجـاع داده اسـت و در‬ ‫تقسـیمات پنجـره هـا‪ ،‬درهـا و دیگـر روشـها انجـام شـود‪.‬‬
‫بنـد ‪ 2-4-5-4-4‬ذکـر شـده‪ :‬پیـش آمدگـی در معابـر کمتـر از ‪ 12‬متـر و‬
‫در معابـر موسـوم بـه بزرگـراه هـا (بیـش از ‪ 45‬متـر) مجـاز نیسـت مگـر‬ ‫ „نکته هفتم‪ :‬ارتفاع‬
‫آنکـه در طـرح توسـعه و عمـران شـهری یـا ضوابـط شهرسـازی مصـوب‪،‬‬
‫ضمـن رعایـت سـایر الزامـات پیـش آمدگـی‪ ،‬بـه گونـه ای دیگـر تعییـن‬ ‫یکـی از نـکات بسـیار مهـم در احـداث سـاختمانها‪ ،‬ارتفـاع آنهاسـت‬
‫و خـط بـام سـاختمان هـا بـه عنـوان یکـی از ارکان اصلـی نمـا در یـک‬
‫شـده باشـد‪.‬‬ ‫جـداره شـهری‪ ،‬از جملـه مـوارد مهـم و اساسـی در شـکل گیـری و ایجـاد‬
‫در طـرح جامـع مصـوب شـهر سـمنان پیـش آمدگـی یـا کنسـول‬
‫اینگونـه تعریـف شـده اسـت‪ :‬هـر گونـه بیـرون آمدگـی حجمی سـاختمان‬ ‫بدنـه هماهنـگ شـهری اسـت‪.‬‬
‫در طبقـات فوقانـی‪( .‬سـطوح طـره سـاختمان) در صفحـه ‪ 48‬آن‪ ،‬ضوابـط‬ ‫مطابــق صفحــه ‪ 43‬ضوابــط طــرح جامــع مصــوب شــهر ســمنان‬
‫(‪ ،)1394‬حداقــل ارتفــاع مفیــد واحــد مســکونی از کــف تــا زیــر ســقف‬
‫سـازه اي ‪ 3‬متـر و تـا زیـر سـقف کاذب یـا پاییـن تریـن نقطـه ‪ 2/80‬متـر‬
‫مـی باشـد‪ .‬حداکثـر ارتفـاع سـقف می بایسـت متناسـب بـا حداکثـر ارتفاع‬

‫ســرا | فصلنامه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان ‪25‬‬