Page 20 - نشریه سرا - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان
P. 20

‫مقالات و یادداشت‬
                                                                                           ‫عمران‬

‫ارزیـابی عمـلکـرد‬                                                                            ‫	‪z‬مهدی هدایت پور‬
‫تصفیه‌خانه فاضلاب‬                                                            ‫کارشناس ارشد عمران‪ -‬آب و سازه های هیدرولیکی‬
‫در حذف نوترینت‌ها‬

‫مناطـق مسـکونی‪ ،‬اداری و تأسیسـات تجـاری و صنعتـی درو ‌نشـهری‪،‬‬                                                              ‫چکیده‬
‫حمـل شـده و برحسـب شـرایط‪ ،‬ممکـن اسـت بـا آ ‌بهـای زیرزمینـی‪،‬‬                  ‫مدیریت صحیح فاضلاب یکی از مه ‌مترین مسائل زیس ‌تمحیطی‬
‫آ ‌بهـای سـطحی یـا سـیلاب‌ها آمیختـه شـده باشـد[‪ .]3‬اگـر فاضـاب‬                ‫استکهبدونآگاهیازوضعیتراندمانسیستمتصفیهنم ‌یتوانقضاوت‬
‫تصفیــه نشــده انباشــته شــود‪ ،‬تجزیــه ناقــص مــواد آلــی آن ممکــن‬          ‫درستیازسیستمداشت‪.‬درتصفی ‌هخانهفاضلاببهروشلجنفعالشهر‬
‫اسـت منجـر بـه تولیـد مقادیـر زیـادی گازهـای بدبـو گـردد[‪ .]4‬هـر‬               ‫مهدیشهر واقع در استان سمنان با توجه به تخلیه پساب به مسی ‌لهای‬
‫مترمکعــب فاضــاب تصفیــه نشــده ‪ 40‬تــا ‪60‬مترمکعــب آب تمیــز‬                 ‫مجاور‪ ،‬کاهش حداکثری میزان بار آلی و نوترین ‌تها از اهمیت بالائی‬
‫آشـامیدنی را آلـوده م ‌یکنـد‪ .‬تأثیـرات نامطلـوب زیسـت‌محیطی ناشـی‬
‫از دفـع نادرسـت فاضـاب صنعتـی در حـدی اسـت کـه امـروزه اجـرای‬                         ‫برخوردار می باشدکه مورد سنجش و بررسی قرارگرفته است‪.‬‬
‫طر ‌حهـای فاضـاب در مناطـق شـهری و شـهر ‌کهای صنعتـی امـری‬                     ‫پژوهش حاضر توصیفی‪ -‬مقطعی بوده و راندمان حذف مواد آلی و‬
‫ضــروری و بنیــادی تلقــی م ‌یگــردد[‪ .]5‬بــرای کاهــش اثــرات ســوء‬           ‫نوترین ‌تهارادرسیستملجنفعالموردبررسیقرارم ‌یدهد‪.‬بدینمنظور‪،‬‬
‫ناشــی از تخلیــه فاضلا ‌بهــا بــه محیط‌زیســت و همچنیــن جهــت‬               ‫نمون ‌هها در دو محل از سیستم ب ‌هصورت دو بار در هر ماه طی شش ماه‬
‫ارتقـاء سـطح بهداشـت عمومـی در جوامـع‪ ،‬بایسـتی نسـبت بـه تصفیـه‬                ‫برداشت شدند و مقدار حذف مواد آلی و نوترین ‌تها با سنجش ‪ COD‬و‬
‫فاضـاب اقـدام نمـود کـه تاریخچـه آن بـه نیمـه دوم قـرن هجدهـم‬                  ‫‪ ،BOD5‬نیترات و فسفات کل انجام گرفت و سپس نتایج با آنالیزهای‬
‫در انگلسـتان برم ‌یگـردد[‪ .]6‬به‌منظـور تصفیـه فاضـاب از فرآیندهـای‬
‫فیزیکــی‪ ،‬شــیمیایی و بیولوژیکــی اســتفاده م ‌یشــود[‪ .]3‬امــروزه‬                                             ‫آماریتجزی ‌هوتحلیلشدند‪.‬‬
‫رو ‌شهـای مشـتمل بـر فرایندهـای بیولوژیکـی ب ‌هطـور گسـترده‌ای در‬              ‫نتایج‪ ،‬متوسط غلظت ‪ COD‬و ‪ BOD5‬در ورودی و خروجی را‬
‫تصفیــه انــواع فاضلاب‌هــای مختلــف بــا بــار آلــی زیــاد مورداســتفاده‬     ‫به ترتیب ‪ 23/4 ،34/9 ،220/6 ،312/4‬میل ‌یگرم بر لیتر نشان داد‪ .‬در‬
‫قـرار می‌گیـرد کـه در ایـن میـان فراینـد لجـن فعـال از قدیم ‌یتریـن‬            ‫خصوص رفتار تغییرات نوترین ‌تها‪ ،‬متوسط غلظت نیترات و فسفات کل‬
‫و متداول‌تریــن روش‌هــای بیولوژیکــی تصفیــه فاضــاب بــه شــمار‬              ‫در ورودی و خروجی به ترتیب‪ 4/22،8/58،35/7،8/2‬میل ‌یگرم بر لیتر‬
‫می‌آیــد[‪ .] 7 ،2‬سیســتم لجــن فعــال بــه دلیــل تکنولــوژی ســاده و‬          ‫به دست آمد‪ .‬با توجه به نتایج‪ ،‬تصفی ‌هخانه فاضلاب شهر مهدیشهر به‬
‫کارایـی زیـاد در حـذف مـواد آلـی ب ‌هطـور رایجـی در تصفیـه بسـیاری‬             ‫دلیل شرایط مناسب جوی و طراحی‪ ،‬درصد حذف مواد آلی نوترین ‌تها‬
‫از فاضلا ‌بهـا مورداسـتفاده قـرار می‌گیـرد[‪ .]8‬در تحقیقـی کـه توسـط‬            ‫آن مناسب بوده که موجب کاهش چشمگیر آلودگی شده و راندمان کافی‬
‫قهرمانـی و همکارانـش کـه روی بررسـی عملکـرد سیسـتم لجـن فعـال‬
‫در تصفیـه فاضـاب شـهرک صنعتـی آق‌قـا اسـتان گلسـتان در سـال‬                          ‫جهت برآوردن استانداردهای خروجی پساب را فراهم م ‌یآورد‪.‬‬
‫‪ 1386‬انجـام گرفـت میانگیـن کل راندمـان حـذف بـرای ‪BOD، COD،‬‬
‫‪ ،TSS‬بــه ترتیــب برابــر بــا ‪ ،97/6 ،98/2 ،96/66‬درصــد محاســبه‬              ‫واژه‌های كلیدی‪ :‬تصفیه فاضلاب‪ ،‬لجن فعال‪ ،‬مواد آلی‪،‬‬
‫شــد‪ .‬درصورت ‌یکــه کیفیــت پســاب خروجــی از تصفی ‌هخانــه شــهرک‬                                                         ‫نوترینت‌ها‬
‫صنعتــی آق‌قــا در اکثــر ما‌ههــای ســال مطابــق اســتانداردهای دفــع‬
‫پسـاب بـود‪ ،‬و در مـواردی پسـاب خروجـی منطبـق بـا اسـتانداردهای‬                                                            ‫	„مقدمه‬
‫زیســت‌محیطی نبــود ولــی بــا مدیریــت و نظــارت دقیــق بــر مقــدار‬
‫دبـی و بـار آلـی ورودی ایـن نواقـص ب ‌هراحتـی قابـل برطـرف شـدن‬              ‫رشـد روزافـزون جمعیـت جهـان‪ ،‬مصـارف گوناگـون آب را افزایـش‬
‫اســت [‪ .]9‬تأســیس تصفی ‌هخان ‌ههــای تصفیــه فاضــاب ب ‌هتنهایــی‬           ‫م ‌یدهـد کـه منجـر بـه افزایـش کمیـت آن م ‌یشـود و از طـرف دیگـر‬
‫نگرانی‌هــای زیســت‌محیطی را برطــرف نم ‌یکنــد بلکــه بــرای‬                ‫توسـعه شهرنشـینی موجـب افزایـش فعالیت‌هـای صنعتـی و کشـاورزی‪،‬‬
‫رســیدن بــه اســتانداردهای مطلــوب زیســت‌محیطی بایــد عملکــرد‬             ‫تخلیـه فاضلا ‌بهـا و پسـاب‌های مختلـف بـه منابـع پذیرنـده آ ‌بهـای‬
‫ایــن تصفیه‌خان ‌ههــا مــدام تحــت بررســی و ارزیابــی قــرار گیرنــد[‪.]10‬‬  ‫ســطحی شــده کــه منجــر بــه کاهــش کیفیــت آن م ‌یگــردد[‪.]1‬‬
‫ازجملــه پارامترهــای کــه بــرای ارزیابــی عملکــرد تصفی ‌هخان ‌ههــای‬      ‫ب ‌هیقیـن م ‌یتـوان گفـت کـه مهم‌تریـن بخـش آلودگـی محیط‌زیسـت‬
‫فاضــاب بایــد موردتوجــه قــرار گیــرد‪ ،‬میــزان اکســیژن موردنیــاز‬         ‫کـه تأثیـر سـریع و بی‌درنـگ آن جوامـع بشـری را تحـت تأثیـر خـود‬
‫بیولوژیکـی(‪ ،)BOD‬میـزان اکسـیژن موردنیـاز شـیمیایی(‪ ،)COD‬مـواد‬               ‫قــرار داده آلودگــی آب‪ ،‬تصفیــه آ ‌بهــای آلــوده و تأمیــن آب ســالم و‬
                                                                             ‫قابــل شــرب اســت[‪ .]2‬فاضــاب‪ ،‬اساســ ًا همــان آب مصرفــی جامعــه‬
                                                                             ‫اسـت کـه درنتیجـه کاربردهـای مختلـف‪ ،‬آلـوده شـده و قابل‌اسـتفاده‬
                                                                             ‫بــرای مصــرف موردنظــر نیســت‪ .‬ازنظــر منابــع تولیــد‪ ،‬فاضــاب‬
                                                                             ‫شــهری را م ‌یتــوان ترکیبــی از زائداتــی دانســت کــه توســط آب از‬

                                                                             ‫ســرا | فصلنامه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان‪20‬‬
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25