Page 19 - Sara - Bahar1401

‫مقالات‬

‫عمران‬

‫بـرای کاهـش میـزان تولیـد زایـدات سـاختمانی و حفـظ سـرمایه هـای‬ ‫انتشـار ذرات ضایعـات و نيـز آلودگـي هـاي موجـود در آنهاسـت‪ .‬سـالانه‬
‫عظیـم در ایـن بحـث‪ ،‬در میـان گزینـه هـای مختلـف مدیریـت زایـدات‬ ‫حجـم قابـل توجهـي از ضایعـات انباشـته شـده ‪ ،‬توسـط نيـروي بـاد بـه‬
‫سـاختمانی‪ ،‬اسـتفاده مجـدد و بازیافـت ایـن زایـدات در ردیـف بالاتـری‬ ‫حرکـت آمـده ‪ ،‬وارد محيـط زندگـي مـردم در شـهر و روسـتاهاي هـم‬
‫جـوار مـي شـود‪ .‬بديهـي اسـت کــه بخشــي از ايـن ذرات آلـوده وارد‬
‫نسـبت بـه سـایر روش هـای دفـع قـرار گرفتـه اسـت[‪.]1,9‬‬ ‫ريـه و دسـتگاه تنفسـي شـهروندان شـده و بعنـوان عوامـل بيمـاري زا‬
‫زبالــه هــای ســاختمانی بخــش عمــده ای از زبالــه هــای تولیــد‬
‫شــده در اروپــا را تشــکیل مــی دهنــد‪ .‬بــه عنــوان مثــال پســماندهای‬ ‫عمـل خواهـد نمـود [‪.]2‬‬
‫معدنـی بـا حجـم سـالانه بیـش از ‪ 275‬میلیـون تـن‪ ،‬بزرگتریـن جریـان‬
‫تولیـد پسـماند در آلمـان بـه حسـاب مـی آیند‪.‬هـر چنـد تأثیـر ضایعـات‬ ‫ „مدیریت ضایعات ساختمانی‬
‫سـاخنمانی نسـبت بـه سـایر زایـدات خطرنـام کـم در نظـر گرفتـه مـی‬
‫شــود امــا حجــم زیــاد آن هــا باعــث گردیــده کــه بــه کانــون توجــه‬ ‫مدیریــت ضایعــات ســاختمانی بــه یــک ســری فعالیت‌هــای‬
‫برنامه‌ریـزی شـده در جهـت بـه حداقـل رسـاندن ضایعـات سـاختمانی‬
‫سیاسـت هـای مهـم کنونـی اروپـا تبدیـل گردنـد[‪.]10,11‬‬ ‫و دفـع آنهـا گفتـه مـی شـود‪ .‬در کشـورهای در حـال توسـعه بـه دلیـل‬
‫در اروپــا بازیابــی زایــدات ســاختمانی از پایــان جنــگ جهانــی دوم‬ ‫بــه کارگیــری روش هــای ســنتی و عــدم توجــه بــه اســتانداردهای‬
‫آغـاز شـد‪ ،‬در برخـی از کشـورهای اتحادیـه اروپـا ماننـد آلمـان‪ ،‬انگلیـس‬ ‫لازم‪ ،‬اســتفاده از مصالــح نســبت بــه کشــورهای دیگــر بیشــتر اســت‪.‬‬
‫و هلنـد تقریبـ ًا یـک برنامـه مناسـبی بـرای بازیابـی زایـدات سـاختمانی‬ ‫برنام ‌ههـای مدیریـت و بازیافـت ضایعـات سـاختمانی در صـورت مطالعـه‬
‫توسـعه داده شـده و در برخـی دیگـر از کشـورها ماننـد ایتالیـا‪ ،‬فرانسـه و‬ ‫و اجرایـی شـدن مـی توانـد بـه افزایـش بهـره وری مصالـح سـاختمانی و‬
‫اسـپانیا مقـدار مـواد سـاکن بازیابـی شـده محـدود بـوده و بیـش از ‪10‬‬
‫‌گسـترش نیافتـه اسـت‪ .‬در آسـیا مدیریـت زایـدات سـاختمانی تنهـا در‬ ‫جلوگیـری از آلودگـی هـای زیسـت محیطـی منجـر شـود[‪.]8‬‬
‫ژاپـن و چیـن بـه عنـوان یـک موضـوع زیسـت محیطـی مهـم تبدیـل‬
‫شــده اســت‪ .‬مطالعــات مشــابه ایــن تحقیــق در کشــورهایی همچــون‬ ‫ „راهکارهای مدیریتی مواجه با ضایعات ساختمانی‬
‫آمریـکا‪ ،‬ایتالیـا‪ ،‬برزیـل‪ ،‬آلمـان‪ ،‬دانمـارک‪ ،‬ژاپـن‪ ،‬چیـن و ایـران انجـام‬
‫بــه طــور کلــی چهــار روش کاهــش در مبــدا‪ ،‬اســتفاده مجــدد‪،‬‬
‫گرفتـه اسـت‪.‬‬ ‫بازیافــت و دفــن در زیــر خــاک یــا ســوزاندان‪ ،‬جهــت مدیریــت‬
‫بازیافـت اولویـت اول در مدیریـت ضایعـات مـی باشـد کـه اگـر بـه‬
‫خوبـی انجـام شـود ‪ 80‬تـا ‪ 90‬درصـد کاهـش حجـم اتفـاق می افتـد‪ .‬در‬ ‫نخال ‌ههــای ســاختمانی وجــود دارد [‪ 6‬و‪.]1‬‬
‫سیسـتم بازیافـت بـا فـروش محصـولات روشـی درآمـدزا ایجـاد کـرده‬ ‫‪-1‬کاهـش در مبـدأ‪ :‬کاهـش در مبـدا شـامل کاهـش دادن مقـدار‬
‫و همچنیـن مسـیر تولیـد بازیافتـی نسـبت بـه پروسـه ی تولیـد مـواد‬ ‫مـواد بـه کاررفتـه از طریـق تخمیـن دقیـق تـر جهـت تولیـد نکـردن‬
‫مشـابه خـود کـه از منابـع و مـواد خـام تامیـن مـی شـود‪ ،‬کوتـاه تـر‬ ‫پســماند اســت [‪ .]6‬ایــن روش‪ ،‬موثرتریــن راهــکار کاهــش تاثیــرات‬
‫و ارزان تـر مـی باشـد‪ .‬بازیافـت نخالـه هـای سـاختمانی فوایـد زیـادی‬ ‫زیسـت محیطـی نخالـه هـای سـاختمانی و بنابرایـن منجـر بـه صرفـه‬
‫جویــی اقتصــادی و حفــظ محیــط زیســت خواهــد شــد‪ .‬تولیــد زیــاد‬
‫دارد کـه بـه شـرح زیـر اسـت‪:‬‬ ‫نخالـه بـه معنـای اسـتخراج بیشـتر مـواد اولیـه مـی باشـد‪ .‬از طرفـی‬
‫ ‪y‬حفظ منابع و انرژی‬ ‫برداشـت و اسـتخراج هـر گونـه مصالـح از طبیعـت‪ ،‬همـراه بـا تخریـب‬
‫محیـط زیسـت و آلودگـی زیسـت محیطـی مـی باشـد‪ .‬جهـت کاهـش‬
‫ ‪y‬کاهش حجم آلودگی محیط زیست‬
‫ ‪y‬کاهش حجم مواد دفعی‬ ‫تولیـد نخالـه مـوارد زیـر پیشـنهاد مـی گـردد‪:‬‬
‫ ‪y‬صرفه ی اقتصادی‬ ‫ ‪y‬برنامه ریزی جهت افزایش طول عمر سازه های مهندسی‬
‫ ‪y‬اعمــال سیاســت هــای تنبیهــی جهــت تخریــب ســاختمان هــای‬
‫مراحل بازیافت ضایعات ساختمانی شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫ ‪y‬تعییـن کمیـت ضایعـات و انـواع آن در مرحلـه ی پیـش از تخریـب‬ ‫نوس ـاز‬
‫ ‪y‬اخذ مالیات از تولید کنندگان نخاله‪.‬‬
‫یـا تولیـد نخالـه‬ ‫‪-2‬اسـتفاده مجـدد‪ :‬در هـر یـک از پـروژه هـای تخریـب و نوسـازی‪،‬‬
‫ ‪y‬عملیات تخریب مصنوعی سازه‬ ‫انـواع بسـیاری از اقـام قابـل اسـتفاده مجـدد یـا بـدون کاربـرد یافـت‬
‫مـی شـود کـه از جملـه آنهـا مـی تـوان بـه الوارهایـی بـا انـدازه هـای‬
‫ ‪y‬جمع آوری و جداسازی اولیه‬ ‫مختلــف‪ ،‬تختــه هــای چنــد لا‪ ،‬ریــگ هــای آســفالت‪ ،‬عایــق‪ ،‬رنــگ‪،‬‬
‫ ‪y‬حملضایعاتساختمانی‬ ‫کانـال هـای حرارتـی و لولـه اشـاره نمـود‪ .‬عـاوه بـر ایـن‪ ،‬پسـماندهای‬
‫دیگــری نظیــر ســنگ هــای بتنــی شکســته و آجــر را مــی تــوان در‬
‫ ‪y‬ذخیره ی موقت و جداسازی ثانویه‬ ‫برخـی کاربردهـا بـه کار گرفـت‪ .‬مثـ ًا گـچ تختـه را مـی تـوان مـورد‬
‫ ‪y‬بازیافـت و دفـع ضایعـات سـاختمانی کـه دیگـر قابـل اسـتفاده نمی‬ ‫اسـتفاده هـای دیگـری قـرار داد[‪.]6‬‬
‫‪-3‬بازیافـت‪ :‬در بسـیاری از مناطـق دنیـا زایـدات سـاختمانی بازیابـی‬
‫با شد ‪.‬‬ ‫شـده و مسـائلی از قبیـل کمبـود زمیـن بـرای دفـع زایـدات‪ ،‬افزایـش‬
‫روش های جداسازی ضایعات ساختمانی شامل‪:‬‬ ‫هزینـه هـای محـل دفـن‪ ،‬حجـم زیـاد زایـدات‪ ،‬امـکان بازیابی بسـیاری‬
‫ ‪y‬در محـل تولیـد (بـه صـورت سـاده‪ ،‬عمدتـ ًا دسـتی)‪ :‬روش جداسـازی‬ ‫از اجــزاء زایــدات ســاختمانی‪ ،‬محافظــت محیــط زیســت و محافظــت‬
‫در مبـدا مزایـای زیـادی دارد؛ از جملـه‪ :‬سـرعت بالاتـر بازیافـت‪ ،‬هزینـه های‬ ‫منابـع طبیعـی‪ ،‬محـرک هـای اصلـی بـرای بازیابـی ایـن زایـدات مـی‬
‫باشـند عـاوه بـر کنتـرل و پیشـگیری از رونـد تخریـب سـاختمان هـا‬
‫کـم تـر بازیافـت و ‪...‬‬
‫ ‪y‬در محــل انباشــت موقــت‪ :‬روش جداســازی در محــل موقــت‪،‬‬
‫هزینــه ی کمتــری جهــت حمــل دارد و بازیافــت آســان تــر از محــل‬

‫نهایــی اســت‪.‬‬

‫ســرا | فصلنامه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان ‪15‬‬