Page 48 - Sara - Bahar1401
P. 48
آموزش
یادداش ت نقشه برداری
GISدر زمین ههای مختلف فناورانه ،صنعتی ،زیست‌محیطی ،جغرافیایی، وارد رشتۀ سنجش از راه دور م یشود و چنانچه برای تهیۀ نقشه و
اقتصادی ،اجتماعی و هزاران موضوع دیگر ،به كمك بشر شتافته است. آنالیز دادهها به استفاده از رو شهای نوین اطلاعاتی اقدام م یکند،
GISهمان تلفیق داده‌هاست كه وسیله‌ای برای درك سیستم‌هایی به ب هنوعی وارد رشتۀ GISم یشود .در حقیقت RSو GISبه‌عنوان
شمار می‌آید كه در شرایطی دیگر ،پیچیدگی یا مقیاس مكانی آ نها علم ،شاخه‌هایی از دانش نقش هبرداری و علوم ژئوماتیک هستند که
در هریک ،باتوجه‌به نوع نیازهای بشر ،از دادهها و روش‌های خاصی
خارج از درك ذهنی ماست. استفاده م یشود .سیستم اطلاعات جغرافیایی به بسیاری از اهداف
سنت یای جامۀ عمل می‌پوشاند که برای مهندسان نقش هبرداری سخت
به‌طوركلی اطلاعات یك سیستم GISرا می‌توان به دو دسته یا غیرممکن بوده است .این سیستم علاوهبر اینکه توانسته ضع فهای
تقسیم كرد: نقش هبرداری سنتی را برطرف کند ،باعث قدرتمندترشدن مهندسی
نقش هبرداری شده است .با وجود نرمافزارهای GISبسیاری از کارهای
الف .اطلاعات مكانی یا گرافیكی :این اطلاعات كه به آ نها سنتی که نیازمند هزینه و وقت زیاد بود ،از میان رفته است؛ برای
اطلاعات فضایی هم گفته م یشود ،موقعیت و مكان عوارض را مشخص مثال ،قبل ًا تهیۀ خطوط توپوگرافی نیازمند استفادۀ بیشتر از نیروهای
می‌كنند؛ مثل ًا یك نقطه با مختصات معلوم ( ،)x,yمعرف یك چاه روی انسانی و هزین ههای گزاف در نقش هبرداری بوده است؛ اما امروزه با وجود
نرمافزارهای ،GISتنها با دراختیارداشتن یک فایل مدل رقوم ارتفاعی
نقشه خواهد بود. ( ،)DEMب هسادگی می‌توان خطوط توپوگرافی منطقۀ تحت مطالعه را
ب .اطلاعات غیرمكانی یا توصیفی :این اطلاعات مشخصات تهیه کرد؛ همچنین استفاده از GISدر نقش هبرداری ،این امکان را به
عوارض مكانی را توصیف می‌كنند كه در اطلاعات گرافیكی معرفی ما م یدهد که بتوانیم تغییرات ساخ توسازهای جدید را به نقشه‌های
شده‌اند؛ مثل ًا در این قسمت ،اطلاعاتی ازقبیل عمق ،قطر ،مالك و ...به قدیمی اضافه کرده و سریع ًا دادههای مکانی خود را ب هروز کنیم .استفاده
از GISبرای جم عآوری دادهها ،ب هطورکلی نقشه‌برداران را به کارهای
نقطه‌ای که یک چاه را مشخص کرده است ،نسبت داده م یشود.
ویژگ یهای یك سیستم اطلاعات جغرافیایی زیر قادر م یسازد:
• مشاهده ،ویرایش و تجزی هوتحلیل دادهها
GISصرف ًا یك سیستم كامپیوتری برای تولید نقشه نیست؛ گرچه • ذخیر‌هکردن دادهها در محیط پایگاه دادههای متمرکز
قادر به تولید انواع نقشه در مقیا سهای مختلف و در سیست مهای متفاوت
تصویر و با رن گهای متنوع است GIS .ابزاری تحلیلی برای اطلاعات • ساخت پروژه از دادههای متمرکز
فضایی است .مهم‌ترین ویژگی این سیستم این است كه امكان شناسایی • جمع‌آوری و انتقال دادههای مکانی به‌صورت اتوماتیک
روابط فضایی میان عوارض مختلف روی نقشه را فراهم م یسازدGIS .
صرف ًا وسیله‌ای برای ذخیره و نگهداری نقشه (ثبت اسناد نقش های) • بهبود کارایی دادههای مکانی
نیست؛ بلكه ابزاری است كه برای اهدافی خاص ،اطلاعات را نیز ذخیره • محاسبۀ ،LSAاصلاحات دیفرانسیل GPSو اصلاحات COGO
م یسازد GIS .اطلاعات مكا ندار فضایی را با اطلاعات جغرافیایی یك
پدیدۀ خاص روی نقشه مرتبط می‌سازد؛ به‌عبارت ساده ،یك GISصرف ًا • استفادۀ بهتر از توابع کاربردی در مهندسی نقشه‌برداری
نقشه یا عك سها را نگهداری نمی‌كند؛ بلكه پایگاهی اطلاعاتی باتوجه‌به • استفادۀ سریع از دادههای مکانی برای انجام هر پروژه
نقشه‌بردارها با استفاده از نرمافزارهای سیست مهای اطلاعات
تمامی اصول و معیارهای فنی و علمی آن ایجاد م یکند. جغرافیایی علاوهبر اینکه مستقیم ًا به پایگاه دادۀ مکانی و یکپارچه
کاربرد سیستم دسترسی دارند ،م یتوانند دستگاه‌هایی ازقبیل GPSرا مستقیم ًا به
رایان ههای خود وصل کرده و تحلیل دادههای مکانی را شروع کنند.
ب هطور خلاصه كاربردهای سیستم اطلاعات جغرافیایی در این نرم‌افزارها طوری طراحی شده که با دیگر نرمافزارهای موردنیاز
برنامه‌ریزی شهری عبارتند از: نقشه‌بردارها در ارتباط‌اند .این ارتبا طهای نرم‌افزاری چنان قدرتمند
طراحی شده‌اند که خطاها را به حداقل م یرسانند.
تعریف
سیستم اطلاعات جغرافیایی یا ،GISسیستمی کامپیوتری برای
مدیریت و تجزی هوتحلیل اطلاعات مکانی است که قابلیت جم عآوری
و ذخیره و نمایش اطلاعات جغرافیایی را دارد GIS .سیستمی رایانه‌ای
است كه امكان دسترسی و كاربری هم‌زمان از چند موضوع را به
دست م یدهد .این سیستم م یتواند با روی ه م انداختن نقشه‌هایی با
موضوعات مختلف از یك منطقه ،امكان بررسی هم هجانبۀ آن منطقه
را فراهم سازد .این سیستم‌ها قادر هستند در عملیات مختلف فضایی،
ارتباطی ،پردازش و زمان ،صرف هجویی چشمگیری کنند .در واقع تمام
سیست مهای اطلاعات جغرافیایی ب هنوعی نمادسازی و مدیریت دادهها
را انجام م یدهند .چنین ویژگ یهایی موجب شده است GISبه‌عنوان
ابزاری كه توانایی تصمی مگیری را افزایش م یدهد ،شناخته شود .امروزه
ســرا | فصلنامه تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان سمنان44
